A' Fasgnadh Sìl
English version
"Bha
sinn ag obair air a' chroit air a h-uile càil. Bha sinn a' fàs
an arbhair againn fhèin dha na chrodh. Bhiodh sinn a' bualadh a'
choirce, ga bhualadh, ga fhrasadh, ga bhualadh le maide. Ach an t-eòrna,
bha sinn a' cur eòrna, agus is ann ga shuathadh a bha sinn air
sin, ga shuathadh gus an robh an t-sìol a' falbh dheth. Agus an
uair sin ga chliathadh le cliathair gus dh'falbhadh am moll às.
Am moll a' falbh leis a' gaoithe agus bha an t-sìol a' tuiteam
dhan '"chas-chliathair." 'S bha am moll a' falbh. Bha sinn an
uair sin a' pronnadh sin le spaid ann an tuba gus falbhadh a h-uile sgail
dhen mholl dheth. 'S bha sinn a' cur an t-sìol sin, tionndadh an
talmhainn an toiseach agus a' cur todhair air, agus ga ràcadh.
'S e an t-eòrna a bha sin. Coirce, cha robh sinn ach ga fhrasadh,
coirce beag, ga bhualadh, cha robh sinn ach ga fhrasadh. Bha tòrr
obair air an eòrna, ach o, bha e math dha na chrodh. Cha robh daoine
a' ceannachd feur an uair ud no càil dha na chrodh ach dìreach
ga dhèanamh le spaid." |
|
Uilleam Leslie a' fasgnadh coirce, Barkland, Fair Isle, Sealtainn, 1920. Tha an duine a tha a' fasgnadh coirce ga fhrasadh às a' chiosan-mine leis a làimh dheis. Tha sìol a' tuiteam air a' phlàt-fhasgnaidh is moll a' falbh leis a' ghaoith. Tha am plàt-fhasgnaidh beagan coltach ri plàta-mhurain airson eich, a bhiodh a' dol fon t-srathair air am biodh na clèibh a' crochadh, ach cha bhiodh e cho teann ri plàt-eich. |
" 'S a-nis, nuair a bhiodh bràthair m'athair, nuair a bhiodh iad ga frasadh, bha mar gum biodh ann an còrner dhen t-shed, bha maide aige a' dol tarsainn mar sin anns a' chòrner agus bha crochte ris a' mhaide, bha poca. Agus sìos chun an làr, agus bha e air a chumail le fiodh gu h-ìosal cuideachd. Agus bha am poca seo mar gum biodh triangle. Bha e dìreach mar gum biodh maide-tarsuinn mar sin, 's bha a' phoca a' dol sìos mar seo air an oir, bha e air a dhùnadh. |
"Bhiodh
e a' tighinn leis na sgùaban, a' tighinn far a bhualadh e na sguaban
leis a' maide a bha seo ... a' mhaide a bha a' dol tarsuinn mar seo, air
an robh poca chrochte. Pìos fiodh a bha a' dol tarsainn. 'S bha
am poca a bha seo a' tighinn a nuas mar gum biodh cuirtear air a cheangail
air an fhiodh air a' mhullach, a' tuiteam sios chun an làr. Bha
rud eile air chumuail air a' bhottom airson nach tigeadh e a-mach. Agus
bha e bualadh na sguab air beul a' mhaide. 'S bha an t-sìol a'
tuiteam far na sguab agus bha e a' dol sìos air cùl a' phoca.
Sìol a' dol sìos. Bhiodh iad an uair sin ga thoirt a-mach
's ga sgaoileadh agus bha a' gaoth a' falbh leis na rudan beag." |
|
A' fasgnadh sìol, Sealtainn, 1961. Tha am fireannach a' fasgnadh a-muigh far am biodh a' ghaoth a' giùlan a' mhuill air falbh. Tha an sìol a' tuiteam bho a mheòir air aodach-cainbe air an talaimh. Bhiodh sin a' glanadh an t-sìl mus rachadh e a thiormachadh agus a bhleith. Tha ciosan-mine air an talaimh air chùl an fhireannaich. |
Duilleag sgrìobhte le Frances Forrest
Dealbhan bho SCRAN
2002-08-06